Inleiding van antroposofische geneeskunde
Geschiedenis van antroposofische geneeskunde
Filosofie van antroposofische geneeskunde
De vier wezensdelen en de driegeleiding van de mens
Diagnostiek van antroposofische geneeskunde
Therapie van antroposofische geneeskunde
Kunstzinnige antroposofische therapieën
Geneesmiddelen van antroposofische geneeskunde
(Bron: Geneeswijzen in Nederland,
Paul van Dijk, arts)
De antroposofie is onlosmakelijk verbonden met de naam van Rudolf Steiner. Hij werd in 1861 geboren in Kraljevec aan de Oostenrijks-Hongaarse grens. Zijn vader was stationschef.
Twee dagen na zijn geboorte werd Rudolf Steiner in een naburig dorp gedoopt in de rooms-katholieke kerk. Reeds op zevenjarige leeftijd – zo schrijft hij later in zijn biografie – ervaart hij het bestaan van een wereld achter het zichtbare en hoorbare. Hij onderscheidde de ‘dingen’, die men ziet, en de ‘wezens’, die men niet ziet. Na de middelbare school volgde hij een opleiding aan de Technische Hogeschool te Wenen. Zijn filosofische belangstelling komt tot uiting in zijn dissertatie ‘Wahrheit und Wissenschaft’ die in 1891 verscheen. Ook de biologie, chemie en natuurkunde waren onderwerpen die hij intensief bestudeerde. Na 1891 was zijn werk vooral literair gericht.
Hij werkte mee aan de uitgave van werken van Goethe en Schopenhauer. In 1894 publiceerde hij zijn Philosophie der Freiheit. Kort voor de eeuwwisseling werd hij hoofdredacteur van het blad Magazin für Literatur. Hij hield in die tijd veel lezingen, waarin steeds weer terugkomt dat er een diepere vorm is van zien, van waarnemen dan die van de gewone zintuigen (oog, oor, enz.). Deze buitenzintuiglijke waarnemingen dienen – daar wijst hij steeds op – te worden geverifieerd in proefnemingen die de toets der wetenschappelijke kritiek kunnen doorstaan. Door zijn denkbeelden kwam hij in aanraking met de theosofische beweging in Duitsland, waarvan hij in 1902 secretaris werd. Toen deze beweging in Krishnamurti naar voren schoof als reïncarnatie van Christus, kwam hij in opstand tegen deze opvatting. Hij was van mening, dat Christus slechts één keer tot de aarde kon afdalen.
Steiner werd daarop uit de theosofische beweging gestoten. Met hem vertrokken de meeste Duitse leden en zij richtten de Antroposofische Vereniging op. Het was in datzelfde jaar (1913), dat in Dornach bij Bazel het Goetheanum werd gebouwd. Steiner bracht op deze wijze hulde aan de grote Duitse schrijver. Het gebouw was van hout vervaardigd.
In 1922 werd het Goetheanum door brand verwoest. Een jaar later werd de Internationale Antroposofische Vereniging (Allgemeine Anthroposofische Gesellschaft) opgericht. Steiner ontwierp een tweede Goetheanum, nu in beton. Hier is de centrale zetel gevestigd van de ‘Allgemeine Anthroposofische Gesellschaft’. In 1925 overleed de grondlegger van de antroposofie. In 1911 had Steiner in Praag een voordrachtencyclus gehouden over ‘occulte Physiologie’. Het boek Von Seelenrätseln geeft een beschrijving van de samenhang van de zielevermogens met de lichamelijke processen. In 1920 gaf hij een reeks lezingen voor artsen, waarin hij zijn antroposofische visie op de geneeskunde uiteenzette. Pas na zijn dood verscheen het boek Grundlegendes für eine Erweiterung der Heilkunst nach geisteswissenschaftlichen Erkenntnissen. Hij schreef dit boek samen met de Nederlandse arts Ita Wegman (1876-1943). Zij is tevens oprichtster van het ‘Klinisch-Therapeutisch Instituut’ te Arlesheim, tegenwoordig ‘Ita Wegmanklinik’.
Tijdens zijn lezingen voor artsen gaf Steiner ook aanwijzingen voor toepassing van nieuwe geneesmiddelen. Het is aan het initiatief van de Weense farmaceut dr. Schmiedel te danken, dat op basis van deze aanwijzingen farmaceutische laboratoria ontstonden. De laboratoria in Arlesheim, Bad Boll en Schwäbisch Gmünd fuseerden en bereidden na 1922 hun geneesmiddelen onder de naam Weleda A.G. en Wala. In Nederland bestaat sinds 1923 de Antroposofische Vereniging Nederland die 5000 leden telt. Sinds 1968 bestaat de Nederlandse Antroposofische Artsenvereniging en sinds 1978 is er ook in België een antroposofische artsenvereniging. Verder is er een vereniging voor antroposofische verpleegkunde en een vereniging voor antroposofische fysiotherapie. Sinds 1981 bestaat de Willem Zeylmans van Emmichovenkliniek in Bilthoven. Het is een kliniek voor antroposofische geneeskunde waarin een viertal specialismen wordt uitgeoefend.
