Inleiding van Tibetaanse geneeskunde
Geschiedenis van de Tibetaanse geneeskunde
Filosofie van de Tibetaanse geneeskunde
Diagnostiek van de Tibetaanse geneeskunde
Therapie van de Tibetaanse geneeskunde
Indicaties van de Tibetaanse geneeskunde
(Bron: Geneeswijzen in Nederland,
Paul van Dijk, arts)
Alle behandelingen richten zich op het herstellen en onderhouden van een juiste balans tussen de drie energieën rlung, tripa en pegen. Men onderscheidt vier soorten behandelingen: voedingsadviezen, leefregels, geneeskrachtige planten en uitwendige therapieën.
De smaak is bepalend voor het therapeutische effect van voedingsmiddelen. Bij een rlung-stoornis zijn produkten met een zoete, zure en zoute smaak aan te raden. Bij een tripa-stoornis zijn voedingsmiddelen met een zoete, bittere en wrange smaak gewenst. Bij een pegen-aandoening moet de smaak zuur, zout en scherp zijn.
Bij rlung-stoornissen worden voedzame produkten als boter, oliën, vlees, melk aangeraden. Bij tripa-stoornissen juist koele en lichte spijzen zoals koel water, kwark, lichte thee. Pegen-afwijkingen herstellen het best met hete en lichte voedingsmiddelen zoals honing, vis, lamsvlees.
Hierbij richt men zich op een juist gedrag met betrekking tot de geest, het lichaam en de natuur. Bij rlung-afwijkingen moet de patiënt streven naar een rustige, warme plaats waar hij in gezelschap van een goede vriend(in) kan praten over de spanningen en zorgen die hem bezighouden.
Tripa-stoornissen vragen om verkoelend gedrag. De patiënt wordt aangeraden in een koele omgeving te verblijven en activiteiten die verhitten te vermijden. Patiënten met pegen-stoornissen hebben een warme plaats, warme kleren en lichaamsactiviteiten nodig.
Hierbij moet men niet alleen aan kruiden denken maar ook aan delen van bomen, struiken en wortels. De werking is mede afhankelijk van hoe en wanneer ze worden geplukt en bereid. Zo worden bladeren in de zomer, boombast in de lente en wortels in de winter verzameld. Tijdens het vergaren worden mantra’s gereciteerd. Bij Tibetaanse geneesmiddelen worden naast medicinale planten ook mineralen (o.a. koraal, goud, zilver) en edelstenen (o.a turkoois, lapis lazuli) als ingrediënten gebruikt.
Met name bij ernstige aandoeningen worden deze niet-plantaardige produkten toegevoegd. Zij worden vermalen tot medicijn en vermengd met plantendelen zodanig bereid dat giftige stoffen verdwenen zijn. Tibetaanse geneesmiddelen worden gegeven in de vorm van drankjes, poeders, boter, wijn en pillen.
De smaak van een Tibetaans geneesmiddel is richtinggevend voor het therapeutisch effect. Als aarde en water in het middel domineren is de smaak zoet, domineren vuur en licht dan is er een scherpe smaak. Zoet activeert pegen en remt rlung en tripa. Een specifieke plaats onder de Tibetaanse geneesmiddelen wordt ingenomen door het middel padma (betekent lotus) 28.Het wordt sinds 1954 geproduceerd door een Zwitserse firma op basis van een recept van de beroemde arts Alexander Badmajew die in St. Petersburg Tibetaanse geneeskunde praktiseerde. Padma 28 is een grote bruine pil die bitter smaakt en bestaat uit 22 verschillende stoffen waaronder 20 van plantaardige afkomst.
Er is in het westen nogal wat onderzoek gedaan naar dit middel. Er zijn aanwijzingen dat het middel effect heeft bij arteriosclerose, de ziekte van Buerger en bij chronische infecties van luchtwegen.
Deze kunnen bestaan uit aderlaten, Tibetaanse acupunctuur, moxabustie en koppenzetten. De behandelingen, behalve aderlaten, zijn alle geschikt bij rlung- en tripa-stoornissen. Deze behandelingen zijn allemaal nogal ingrijpend. Ze worden in de Tibetaanse geneeskunde in Nederland vrijwel niet toegepast.
Wat wel wordt toegepast, is Tibetaanse massage (san nye). Het is een soort acupressuur, waarbij niet door kleren bedekte lichaamsdelen worden gemasseerd. De massage beperkt zich dus tot locaties van ledematen en hoofd. Tibetaanse acupunctuur is een behandeling met de gouden naald, een dikke stopnaald die meestal in het achterhoofd wordt geplaatst of elders op hoofd of bovenlijf. Moxibustie of moxa-behandeling wordt behalve met alsem (zie hoofdstuk Acupunctuur) ook met andere kruiden (o.a. gember en saffraan) uitgevoerd.
Tot slot is er nog een groep meer spiritueel gerichte geneeswijzen. Ze worden vaak gerekend tot de zogenaamde tantrische geneeskunde, een meer esoterische richting in de tibetaanse geneeskunde. Het zijn: chakra-genezing, handoplegging, yoga, meditatie en het reciteren van mantra’s. De laatste drie worden in Nederland toegepast.
Ook wel Tibetaanse yoga genoemd, is een combinatie van meditatieve bewegingen, ademhalingsoefeningen, reciteren van mantra’s en zelfmassage. Mantra’s zijn een aantal gewijde lettergrepen die ononderbroken en ritmisch worden herhaald. Mensen/patiënten krijgen een eigen mantra toegewezen. Men kan daarmee de eigen levensenergie in balans brengen.
