Synoniem
Voor sommigen is psychotherapie mogelijk nog synoniem met psychoanalyse. Deze veronderstelling is gebaseerd op het feit dat gedurende lange tijd de psychotherapie werd gedomineerd door de opvattingen zoals die door de Oostenrijkse psychiater Sigmund Freud (1856-1939) in zijn psychoanalytische benadering zijn uitgewerkt. In de jaren dertig van deze eeuw ontstond een nieuwe stroming in de psychotherapie, de gedragstherapie (behaviourisme). In deze therapievorm staat het gedrag als uitingsvorm van de psyche centraal. De gedragstherapie gaat uit van de klacht en beleving van de patiënt; men richt de behandeling op het aanleren van andere reactiewijzen. In de loop van de jaren vijftig ontwikkelde zich naast de psychoanalyse en de gedragstherapie de humanistische psychologie. In deze stroming, die ook wel wordt aangeduid als de ‘third force’, zijn de centrale thema’s: keuzevrijheid, creativiteit en zelfverwerkelijking, evenals betrokkenheid en empathie van de therapeut. In de Amerikaanse literatuur spreekt men vervolgens nog over een ‘fourth force’. Hiermee bedoelt men de transpersoonlijke psychotherapie. In deze stroming wordt de benadering van psychische problemen uitgebreid met de spirituele dimensie.